Co dalej z niewykorzystanymi książeczkami mieszkaniowymi?

Osoby, które posiadają jeszcze stare książeczki mieszkaniowe wydane przez PKO BP mogą je zlikwidować i otrzymać za nie tzw. premię gwarancyjną. Sprawa dotyczy książeczek, z czasów PRL-u, które były wystawione w terminie do 23 października 1990 roku. Z danych na koniec 2019 roku, wynika, że takie książeczki posiada jeszcze ponad milion Polaków.

System książeczek mieszkaniowych uruchomiono w PRL-u, jako sposób systematycznego oszczędzania na własne mieszkanie. Właściciele takich książeczek mieszkaniowych mieli i nadal mają prawo do tzw. premii gwarancyjnej. Jest to rekompensata pieniężna dla nich za to, że ich oszczędności straciły na wartości w dobie kryzysu gospodarczego w latach 80-90 oraz w okresie transformacji ustrojowej, w wyniku szalejącej wtedy inflacji i w następstwie jej, denominacji złotówki. Biorąc pod uwagę także ten fakt, że podpisane przez właścicieli tych książeczek umowy rachunku bankowego z PKO BP, które miały szczególny charakter, ze względu na to, że gwarantem realizacji premii jakie przewidywały podpisane przez te osoby umowy było otrzymywanie premii, które gwarantowało państwo Polskie, te umowy powinny być zrealizowane.

Wprawdzie przepisy znowelizowanego w 1990 r. Kodeksu Cywilnego nie przewidywały waloryzacji kredytów bankowych, ani też zdeponowanych środków w PKO BP, tym bardziej, że SN orzekł, iż przepisy te dotyczą także książeczek mieszkaniowych. Jednakże pominięto wówczas zapis zawarty w art. 32 Konstytucji RP. Po prostu złamano wtedy umowę społeczną, mimo zachowania ciągłości Państwa. Nie było wówczas wojny, ani ewidentnego kataklizmu, który tłumaczyłby wówczas zburzenie zaufania obywateli do Państwa.

Dopiero w wyniku interwencji pana Andrzeja Kubisiaka – Prezesa Stowarzyszenia posiadaczy książeczek mieszkaniowych oraz Rzecznika Praw Obywatelskich skierowano tę sprawę do rozpatrzenia przez Rząd RP. W/w problem nie był rozwiązany efektywnie przez wiele lat.

Oczywiście głównym powodem tego stanu rzeczy był brak odpowiednich środków na ten cel w budżecie Państwa. Wypłata samych premii gwarancyjnych dla ponad miliona Polaków była i nadal jest sporym obciążeniem dla budżetu Państwa. W ramach podjętego tzw. konsensusu ustalono z zainteresowanymi stronami, że Państwo wypłaci posiadaczom książeczek tylko premię gwarancyjną. Średnia wysokość tej premii wypłaconej posiadaczowi jednej książeczki mieszkaniowej wynosiła w 2019 r. 10 000 zł. Nie wypłacono odsetek od gromadzonego przez lata kapitału. Uznano jednak, że właścicielom książeczek mieszkaniowych przysługuje jednak premia gwarancyjna od Państwa. W sumie pochłonęło to dla 14100 obywateli kwotę 141mln złotych, tylko w 2019 roku. Oczywiście otrzymana premia może być wyższa. Zależy ona teraz głównie od wysokości zgromadzonego kapitału.

Zachęcamy wszystkie osoby, które gromadziły przez długie lata wpłaty w PKO BP na swoim rachunku bankowym powiązanym z posiadaną książeczką mieszkaniową, aby zainteresowały się losem swoich książeczek. Czasu jednak nie pozostało wiele.

Rozwiązanie w/w problemu zaproponował Departament Mieszkalnictwa w MRPiT, bo jemu podlegają aktualnie wszystkie sprawy mieszkalnictwa w Polsce.

Opracowali oni kryteria wiążące wypłatę tego typu premii z kierunkiem jej wydatkowania. Musi on być powiązany od stycznia 2021 roku z wydatkowaniem środków z uzyskanej premii wyłącznie na cele związane z mieszkaniem , domem albo gruntem związanym z ich posesją.

W/g kryteriów ustalonych przez MRPiT premia gwarancyjna będzie wypłacana posiadaczowi książeczki mieszkaniowej w związku z:

1. wniesieniem opłat za przekształcenie użytkowania prawa wieczystego w prawo własności
2. inwestycjami, które poprawią stan techniczny mieszkania lub domu, w tym:
   • na działania termo-modernizacyjne związane z ociepleniem domu lub mieszkania,
   • wymianę źródeł ciepła na bardziej ekologiczne, np. wymiana starego kotła na nowy,
   • montaż, wymianę lub modernizację instalacji gazowej, elektrycznej lub wod-kan,
3. wydatkami związanymi z zawarciem umowy najmu ( instytucjonalnego ) mieszkania, z dojściem do własności, jeśli właściciel książeczki zapłaci część ceny mieszkania, nie mniej niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu;
4. właściciele książeczek mieszkaniowych będą mieli pierwszeństwo przy naborze wniosków o zawarcie umowy najmu w programie „Mieszkanie na start”

UWAGA :

Kto nie może skorzystać z premii gwarancyjnej, mimo posiadania książeczki mieszkaniowej.

W wyniku ustawowych ograniczeń dotyczy to n/w osób:

1. osoby, które mają prawo do własnego domu lub spółdzielczego prawa do mieszkania,
2. osoby, które są najemcami mieszkania, bez możliwości wykupu,
3. osoby bez tytułu prawnego do lokalu,

Opracowanie własne Stowarzyszenia, na podstawie danych uzyskanych z MRPiT oraz danych publikowanych przez BUSINESS INSIDER.